خیار و بادمجان دو محصول باغی مهم و پرطرفدار هستند که در بسیاری از مناطق کشور کشت می‌شوند. استان قزوین نیز یکی از قطب‌های تولیدکننده این دو محصول در کشور است که دارای تنوع زیادی از ارقام و فرآورده‌های آن‌ها می‌باشد. در این مقاله به بررسی وضعیت تولید، مساحت زیرکشت، عملکرد، رتبه، خصوصیات و فواید خیار و بادمجان در استان قزوین خواهیم پرداخت.
- وضعیت تولید: براساس آمار سال ۱۴۰۰، تولید خیار و بادمجان در استان قزوین حدود ۱۵۰ هزار تن بوده است که نسبت به سال قبل ۲۰ هزار تن کاهش داشته است. علت این کاهش خسارت سرمازدگی و مشکلات اقلیمی در سال ۱۳۹۹ بوده است.
- مساحت زیرکشت: سطح زیرکشت خیار و بادمجان در استان قزوین حدود ۱۰ هزار هکتار است که از این میزان ۷ هزار هکتار به خیار و ۳ هزار هکتار به بادمجان اختصاص دارد. بخش عمده‌ای از این سطح به صورت گلخانه‌ای با روش‌های آبیاری قطره‌ای و فضای مجازی احداث شده‌اند.
- عملکرد: میانگین عملکرد خیار و بادمجان در استان قزوین حدود ۱۵ تن در هکتار است که نسبت به میانگین کشور (۱۰ تن در هکتار) بالاتر بوده و نشان‌دهنده کیفیت خوب این دو محصول در استان است.
- رتبه: استان قزوین رتبه پنجم تولید خیار و رتبه ششم تولید بادمجان در کشور را داراست. همچنین رتبه سوم صادرات خیار را پس از فارس و البرز به خود اختصاص داده است.
- خصوصیات: برخلاف بسیاری از مناطق کشور که فقط چند رقم خاص را تولید می‌کنند، استان قزوین دارای تنوع زیادی از ارقام و فرآورده‌های خیار و بادمجان می‌باشد. بیشترین سطح زیرکشت مربوط به خیار ارقام گلخانه‌ای، بوته‌ای و سبز است. از دیگر ارقام مهم خیار در استان قزوین می‌توان به خیار درختی، خیار کوهستان، خیار گلابی و خیار شیرازی اشاره کرد. بادمجان نیز دارای ارقام مختلفی است که برخی از آن‌ها عبارتند از: بادمجان گلخانه‌ای، بادمجان قلمی، بادمجان سفید، بادمجان سبز، بادمجان قرمز و بادمجان کوچک.
- فواید: خیار و بادمجان دارای خواص غذایی و درمانی بسیار زیادی هستند که با تولید ارگانیک آن‌ها، این خواص بهبود و تقویت می‌شوند. خیار حاوی ویتامین‌های C، K، B و مواد معدنی مانند پتاسیم، منگنز، فسفر و مس است. خیار به تقویت سلامت پوست، مو، ناخن، چشم و کلیه، تنظیم فشار خون، کاهش چربی خون، کلسترول خون و قند خون، پاکسازی روده‌ها و پیشگیری از یبوست و هموروئید کمک می‌کند. همچنین دارای آنتی‌اکسیدان قوی به نام کورستین است که به جلوگیری از التهابات و آلرژی‌ها کمک می‌کند.
بادمجان نیز حاوی ویتامین‌های C، K، B و مواد معدنی مانند کلسیم، منگنز، پتاسیم و آهن است. بادمجان به تقویت سلامت قلب، رگ‌ها و شرایان، تنظیم فشار خون، کاهش چربی خون، کلسترول خون و قند خون، جلوگیری از سرطان روده بزرگ و پروستات، تقویت سلامت چشم، پوست و مخاط، هضم غذا و پاکسازی روده‌ها کمک می‌کند. همچنین دارای آنتی‌اکسیدان قوی به نام ناسونین است که به رنگ بنفش پوست آن می‌دهد. ناسونین محافظ سلول‌ها در برابر راديكال‌های آزاد است.
